Monitoringom implementacije alternativnih sankcija u regionu delovanja 5 viših sudova u Srbiji, pokretanjem javnog dijaloga o prednostima alterantivnih sankcija i mera i izradom preporuka, Mreza odbora za ljudska prava u Srbiji CHRIS želi da doprinese unapređenju i većoj primeni Alternativnih sankcija i mera u Republici Srbiji.
u Srbiji – Izveštaj i preporuke
Izveštaj je sačinjen na osnovu istraživačkog rada sprovedenog tokom 2018. godine, a u okviru realizacije projekta „Podrška primeni alternativnih sankcija i mera u Srbiji“. Istraživanje je sprovedeno u deset kancelarija Uprave za izvršenje krivičnih sankcija u gradovima u kojima su sedišta deset Viših sudova, a teritorijalno obuhvataju devet okruga koji čine delove tri regiona Srbije. Predmet istraživanja predstavlja deo projekta „Podrška primeni alternativnih sankcija i mera u Srbiji“, kojim je vršeno istraživanje statističkih podataka o primeni vanzavodskih sankcija i stavova poverenika u deset kancelarija za izvršenje vanzavodskih krivičnih sankcija Ministarstva pravde 19 vezano za realizaciju vanzavodskih sankcija i mera.
Izradom ovog izveštaja i preporuka Mreža CHRIS je želela da ostvari sledeće ciljeve :
Predstavi trenutno stanje primene/izvršenja vanzavodskih sankcija i mera u izabranih deset povereničkih kancelarija na osnovu statističkih podataka;
Predstavi stavove poverenika koji učestvuju u izvršenju Alternativnih sankcija i mera čime se prikazuje njihovo trenutno stanje primene kroz funkcionisanje kancelarija za izvršenje vanzavodskih sankcija Ministarstva pravde u okviru izabranih deset gradova;
Pripremi preporuke za unapređenje sistema koji se bavi izvršenjem Alternativnih sankcija i mera kao i da podstakne sve subjekte koji učestvuju u izvršenju Alternativnih sankcija i mera da ukažu na moguće pravce rešavanja spornih pitanja u primeni;
Pokrene javni dijalog u cilju rušenja predrasuda i stereotipa o alternativnim sankcijama i merama.
Povećava vidljivost primene Alternativnih sankcija i mera u Republici Srbiji
Istraživanje je imalo za cilj da na osnovu prikupljenih podataka prikaže trenutno stanje primene Alternativnih sankcija i mera u deset povereničkih službi u okviru njihove teritorijalne nadležnosti: Niš, Negotin, Zaječar, Prokuplje, Pirot, Leskovac, Novi Pazar, Kraljevo, Vranje i Valjevo. Statistički podaci su podeljeni u tri regiona na osnovu terigorijalne pripadnosti.
Teritorija Zapadne Srbije : Kolubarski okrug (poverenička služba u Valjevu) i Raški okrug (poverenička služba u Kraljevu i poverenička služba u Novom Pazaru).
Teritorija Istočne Srbije : Borski i Zaječarski okrug (poverenička služba u Negotinu i poverenička služba u Zaječaru).
Teritorija Južne Srbije: Nišavski, Pirotski, Jablanički, Pčinjski i Toplički okrug (povereničke službe u Nišu, Pirotu, Leskovcu, Vranju i Prokuplju).
Podaci u istraživanju predstavljaju prikupljene statističke podatke na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja i njihovu kvantitativnu i kvalitativnu analizu. Analizirali smo podatke prikupljene iz tri različita izvora evidencija:
- Podaci prikupljeni iz Uprave za izvršenje krivičnih sankcija MInistarstva pravde i deset povereničkih kancelarija koji predstavljaju Istočnu, Južnu i Zapadnu Srbiju.
- Podaci prikupljeni iz 23 Osnovna suda koji predstavljaju Istočnu, Južnu i Zapadnu Srbiju.
- Podaci prikupljeni iz pet Prekršajnih sudova: Niš, Negotin, Vranje, Kraljevo i Valjevo.
Drugi deo istraživanja se odnosi na ispitivanje stavova i mišljenja poverenika zaposlenih u navedenih deset povereničkih službi o alternativnim sankcijam i merama. Podaci se odnose na stavove poverenika prema pravnim propisima koji uređuju oblast izvršenja, saradnju sa drugim institucijama, odnos poverenika prema osuđenim licima i zakonitost rada. Analizom dobijenih podataka može se izvršiti mapiranje nedostataka i predloga za unapređenje rada, a na osnovu kojih bi se mogli izvesti generalni ili pojedinačni zaključci i eventualne preporuke za dalje unapređenje, kao i izvršiti poređenja u odnosu na tri regiona Srbije.
Osim rezultata istraživanja koje je pripremila Aleksandra Spasojević stručni saradnik Mreže CHRIS, čine još dva segmenta: deo koji je pripremila Dr Dijana Janković, Sudija Apelacionog suda u Nišu se osim opšteg pogleda na alternativne sankcije i savremene međunarodne pravce u teoriji i praksi nalaze preporuke i pravila Saveta evrope i drugih međunarodnih tela, kao i preporuke autora za poboljšanje primene Alternativnih sankcija u Republici Srbiji. Nikola Kovačević, pravnik Beogradskog centra za ljudska prava pripremio je prikaz prakse pravosudnih organa Republike Srbije sa aspekta svrhe kažnjavanja sa preporukama i uzrocima prenaseljenosti kazneno-popravnih ustanova, kao i posledicama koje ova pojava ostavlja po ljudska prava osuđenika i zaposlenih u sistemu izvršenja krivičnih sankcija.
Mreža obora za ljudska prava u Srbiji CHRIS se zahvaljuje Civil Rights Defenders donatoru koji podržava rad Mreže CHRIS od osnivanja, na ukazanom poverenju i podršci za realizaciju projekta „Podrška primeni alternativnih sankcija i mera u Srbiji“, kao i podršci za pripremu ovog izveštaja. Takođe, želimo da se posebno zahvalimo našim prijateljima i stručnim saradnicima na izradi ovog izveštaja: Aleksandri Spasojević, Dijani Janković i Nikoli Kovačeviću.
Podrška primeni alternativnih sankcija i mera u Republici Srbiji-Izveštaj i preporuke
Štampanje publikacije podržao je Civil Rights Defenders u okviru projekta “Podrška primeni alternativnih sankcija i mera u Srbiji“,a omogućila Švedska međunarodna agencija za razvoj Sida.
